‘මනසේ ඇසින් ලෝකය දැකීම’
Download this worksheet as a pdf
සිතන්න!
බල්ලෙක් ලෝකය දකින්නේ කොහොම ද කියලා ඔයා හිතලා තියනව ද? එතකොට, ඔයාගෙ දෙමව්පියෝ, සහෝදර සහෝදරයෝ, යාළුවෝ ලෝකය දකින විදිහ? ඒගොල්ලෝ ලෝකය දකින විදිහ ඔයා ලෝකය දකින විදිහට වෙනස් වෙන්න පුළුවන් ද? ඔව්, සහමුලින්ම වෙනස් වන්න පුළුවන් ද? අපට ඒගොල්ලන්ගේ ඔළුව ඇතුළට බැහැලා හරියටම දැනගන්න පුළුවන් ද? කෙටි උත්තරය මෙයයි: අපට බැහැ!
අපි ලෝකය දකින විදිහ විවිධ කාරණා අනුව වෙනස් වෙනවා: අපේ ඇස් වැඩ කරන ආකාරය, අපේ මොළය වැඩ කරන ආකාරය, සහ ඒවා අපට ලබා දෙන තොරතුරු අපේ මනස විසින් තේරුම්ගන්නා ආකාරය, ආදී වශයෙන්.
ගවේෂණය
මොළයයි මනසයි කියන්නේ එකම දෙය ද? මොළය කියන මේ ඉතාමත්ම කැත ඒත් අපූරු මස් ගුලිය ගැන අපට විද්‍යා පංතියක ඉගෙන ගන්න පුළුවන්. ඒත් විද්‍යාවෙන් ඔයාගේ ඔළුව ඇතුළේ දුක, සතුට, තරහ, ආදරය වගේ දේවල් ඔයාට පෞද්ගලිකව දැනෙන්නෙ කොහොම ද කියලා ඉගෙන ගන්න පොඩ්ඩක් අමාරුයි. ‘මම අවදි වෙලා සිටින්නෙ’, ‘මම සිහියෙන් ඉන්නෙ’, ‘මම සිතනවා’ කියන ඒ හැඟීමටයි අපි ‘මනස’ කියලා කියන්නේ. ඒක අපිට සවිඥානය කියලත් හඳුන්වන්න පුළුවන්.
‘සවිඥානය’ කියන්නේ මොකද්ද කියලා වැඩි දුරටත් දැනගන්න කැමතිනම්, මේ විඩියෝව බලන්න:
ක්‍රියාකාරකම
මනුෂ්‍යයන් හැටියට අපට දකින්න පුළුවන් දේවල් තිබෙනවා. අපට දකින්න බැරි දේවලුත් තිබෙනවා. උදාහරණයක් වශයෙන් ඔයාට මේසය උඩ තියන පොත පෙනෙනවා, ඒත් බල්ලෙක් බුරන හඬ පෙනෙන්නෙ නෑ (ඒ කියන්නෙ, ඇත්තටම කොම්පියුටරයක් බල්ලාගේ හඬේ ශබ්ද තරංගයක් ඔයාට ඇඳලා දුන්නේ නැත්නම්, ඔයාගේ ඇසට ශබ්දය කියන දේ පෙනෙන්නේ නෑ).
හිතන්න ඔයා ජීවත් වන ලෝකය, ඒ කියන්නේ පෘතිවිය බැහැදකින්න ඈත ග්‍රහලෝකයක පිටසක්වල ජීවියෙක් ඇවිල්ලා කියලා. මේ පිටසක්වල ජීවියා ලෝකය දකින්නේ ඔයාට වඩා ගොඩක් වෙනස් විදිහකින්. ඇත්තටම එයාට ගුරුත්වාකර්ෂණයත් පේනවා! (ගුරුත්වාකර්ෂණය කියන්නේ අපේ ලෝකයේ තියන විවිධ දේවල් – ඒ කියන්නේ, ‘වස්තු’ – අහස සහ අභ්‍යවකාශය දෙසට පාවී යාම වලක්වා ඒවා පොළොව වෙතට ඇදගෙන තියාගන්න බලයයි). පිටසක්වල ජීවියාගේ ඇසට විවිධ වස්තු පෙනෙන්නේ ඔයාට වඩා ගොඩාක් වෙනස් විදිහට වෙන්නත් පුළුවන්. කොච්චර දුරට වෙනස් විදහකට ද? එයාගේ ඇස්, මොළය සහ මනස ඔයාට වඩා වෙනස් තරමට, එයාට ලෝකය පෙනෙන්නෙත් වෙනස් විදිහට.
ඔයාගේ කාමරය සහ ඒකේ තියන එක එක වස්තු පිටසක්වල ජීවියා කොහොම දකියි ද? පිටසක්වල අමුත්තාට ඔයාගේ කාමරයේ කොටසක් පෙනෙන විදිහ චිත්‍රයට නගන්න.
